Παρεμβαίνουσα Μη-Κατευθυντικότητα
Non Directivité Intervenante, NDI
Εμπνευστής της μεθόδου είναι ο Michel Lobrot, γάλλος ψυχοκοινωνιολόγος, ψυχοθεραπευτής, ψυχοπαιδαγωγός, καθηγητής στο πανεπιστήμιο PARIS VIII, διανοητής, ερευνητής και πολυγραφότατος συγγραφέας. Η σύλληψη της μεθόδου έγινε στη δεκαετία του ’70 και επαληθεύεται διαρκώς από τις πιο πρόσφατες έρευνες στο χώρο των Επιστημών του Ανθρώπου. Η έννοια της «μη κατευθυντικής παρέμβασης» συναντά την έννοια της self-direction του Kurt Lewin και αυτή της self-determination των E. Deci και Ryan: Κάθε άνθρωπος οφείλει να είναι ο ίδιος δημιουργός του εαυτού του και της ζωής του, πράγμα που επιτυγχάνει πραγματοποιώντας τις επιθυμίες του, που είναι κινητήρια δύναμη ζωής.
Η Μη Κατευθυντικότητα, σου επιτρέπει να υπάρχεις, να είσαι αυθεντικός και να αισθάνεσαι ελεύθερος μέσα στην εντελώς δική σου εμπειρία. Τη δεκαετία του ’60, ο Michel Lobrot, ενθουσιάζεται από τη μη- κατευθυντικότητα των Kurt Lewin και Carl Rogers και την εφαρμόζει στο πανεπιστήμιο PARIS VIII Viencennes, όπου διδάσκει. Ανήσυχο πνεύμα όμως, όπως είναι, αρχίζει να την εμπλουτίζει και να την εξελίσσει, καταλήγοντας σε ένα άλλο μοντέλο με νέα στοιχεία: την Παρεμβαίνουσα Μη-Κατευθυντικότητα Non Directivité Intervenante, NDI.
Η Μη Κατευθυντικότητα του Michel Lobrot, η Παρεμβαίνουσα Μη- Κατευθυντικότητα ή NDI επιτρέπει την "παρέμβαση", δεν συντηρεί το μύθο της ουδετερότητας του θεραπευτή ή του εκπαιδευτικού. Αυτό σημαίνει ότι στη θεραπευτική ή εκπαιδευτική σχέση, ο θεραπευτής, ο σύμβουλος ή ο δάσκαλος, αφού ακούσει και λάβει υπόψη του τα συναισθήματα, τις συγκινήσεις και τις συμπεριφορές του ατόμου ή της ομάδας, μπορεί να παρέμβει ο ίδιος κάνοντας προτάσεις. Τότε το άτομο ή η ομάδα είναι ελεύθεροι να απορρίψουν ή να επιλέξουν την πρόταση που τους βοηθάει να έρθουν ή να επανέλθουν στην πορεία για την πραγματοποίηση των επιθυμιών τους. Για την NDI, "η παρέμβαση έχει πρωταρχική σημασία· στην ουσία, είναι ο μεταμορφωτικός παράγοντας… δημιουργεί μια νέα εμπειρία που επιτρέπει την πλήρη ανακατάταξη όλης της ψυχικής ζωής...".
Ένα άλλο στοιχείο, που χαρακτηρίζει αυτή τη μέθοδο, είναι η επικέντρωση στην επιθυμία. Η Παρεμβαίνουσα Μη-Κατευθυντικότητα ξεκινά από τη βασική ιδέα ότι η επιθυμία είναι η δύναμη που μας κινητοποιεί και μας επιτρέπει να υπάρχουμε. Είμαστε αυτό που επιθυμούμε, που ευχόμαστε, που προσδοκούμε. Έτσι, η NDI επικεντρώνεται στις επιθυμίες του ατόμου ή της ομάδας, και μάλιστα έχει αναπτύξει ειδικές τεχνικές ανάδυσης των επιθυμιών. Υποστηρίζει δε ότι η πραγμάτωση των δικών μας επιθυμιών μάς οδηγεί στην αναγνώριση των επιθυμιών του άλλου.
Η NDI δίνει προτεραιότητα στη σχέση. Καλλιεργεί σχέσεις αμοιβαιότητας, όπου κανένας δεν έχει εξουσία πάνω στον άλλον. Ο θεραπευτής, ο σύμβουλος, ο δάσκαλος, συμμετέχει στη διαδικασία, δεν έχει διαφορά επιπέδου αλλά διαφορά ρόλου. Συνεργάζονται για τον σκοπό που έχουν, από κοινού, καθορίσει.
Η Παρεμβαίνουσα Μη Κατευθυντικότητα αποτελεί μια καθαυτή σχολή ψυχολογίας η οποία περιλαμβάνει τη δική της θεωρία της προσωπικότητας και θεωρία της μάθησης.
Είναι παιδαγωγική μέθοδος που μπορεί να εφαρμοστεί σε όλες τις ηλικίες. Σύμφωνα με την NDI ο πυρήνας της μάθησης είναι η συγκίνηση συν-κίνηση. Μαθαίνουμε ότι μας συν- κινεί. Δίνει έμφαση στη συμμετοχική διδασκαλία και στη συν-κίνηση και τη συναισθηματική εμπλοκή και του διδάσκοντος και του εκπαιδευόμενου
Είναι επίσης μέθοδος ψυχοκοινωνιολογίας, έχοντας αναπτύξει τη θεωρία των ομάδων μέσα από μια μακρόχρονη και πλούσια εμπειρία και έρευνα σε ποικίλες ομάδες, τις οποίες ονομάζει εστίες προσωπικής και ψυχοκοινωνικής ανάπτυξης.
Είναι ακόμα, θα μπορούσαμε να πούμε, και πολιτική μέθοδος μέσα από τη βοήθεια που προσφέρει στην οργάνωση της κοινωνίας. Προτείνει την αυτοδιαχείριση, η οποία εγκαθιστά, ακολουθεί, διατηρεί τον διάλογο. Στο βιβλίο "Θεσμική Παιδαγωγική" La Pédagogie Institutionnelle, 1965, ο Michel Lobrot γράφει: "το πιο σημαντικό είναι να προωθήσουμε παντού, όπου μπορούμε, την αυτοδιαχείριση, με σκοπό να μορφωθεί το σύνολο του λαού να κάνουμε τους ανθρώπους αυτόνομους ώστε να μπορέσουν να εφεύρουν νέα μοντέλα λειτουργίας των ατόμων, των ομάδων, της κοινωνίας".
Στην Ελλάδα η NDI εφαρμόζεται στο χώρο της ψυχοθεραπείας, της συμβουλευτικής και της εκπαίδευσης από το 1985. Λειτουργούν κέντρα της NDI με θεραπευτικές και εκπαιδευτικές δράσεις στην Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα και Χανιά.