NDI Athens

Ινστιτούτο Μη-Κατευθυντικής Παρεμβατικής

Ψυχοθεραπείας και Έρευνας

Michel Lobrot

person

Ο Michel Lobrot γεννήθηκε στο Παρίσι στις 22 Ιανουαρίου του 1924 και απεβίωσε στις 21 Μαρτίου του 2019. Προερχόταν από μια οικογένεια γιατρών. Ο παππούς του, από τη μητέρα, ήταν γιατρός, ο οποίος είχε συμβάλλει στη διάδοση του βελονισμού και της Ομοιοπαθητικής στη Γαλλία. Ο Michel διάβαζε πολύ από μικρός. Σε ηλικία 15 ετών διάβαζε Αριστοτέλη και άλλους φιλοσόφους. Τελειώνοντας το Λύκειο Pasteur, σε ηλικία 19 ετών, γίνεται μοναχός στους Δομινικανούς. Από μια σειρά συγκυριών, σε ηλικία 23 ετών εγκαταλείπει τους Δομινικανούς. Πέρασε τότε μια περιόδο γενικής αμφισβήτησης, κι ενώ σπούδαζε φιλοσοφία, γνώρισε τη γεύση του γραψίματος και μάλιστα ανακάλυψε την "αυτόματη γραφή". Πολύ πιθανόν επηρεασμένος από το σουρεαλιστικό κίνημα. Αργότερα θα τη χρησιμοποιήσει και ως θεραπευτική τεχνική. Από το 1946 μέχρι το 1956 κρατούσε καθημερινά ένα είδος προσωπικού, φιλοσοφικού ημερολογίου. Από το 1951 έως το 1956 διδάσκει φιλολογία, λατινικά και φιλοσοφία. Το 1956 γίνεται υφηγητής φιλοσοφίας. Από το 1956 έως το 1958 διδάσκει ψυχοπαιδαγωγική στην Ecole Normal d’ Arras.

Το 1958 ανακηρύσσεται καθηγητής Ψυχολογίας στο Εθνικό Κέντρο Ειδικής Αγωγής ενώ συμμετέχει στο παιδαγωγικό κίνημα Freinet. Η μέθοδος διδασκαλίας του ήταν τόσο πρωτοποριακή που τον κατήγγειλαν στο Υπουργείο Παιδείας.

Στις αρχές της δεκαετίας του ’60 ανακαλύπτει τη Μη-Κατευθυντικότητα των Kurt Lewin και Carl Rogers. Την θεωρεί ως τη μεγαλύτερη επανάσταση που έγινε στον τομέα των Ανθρωπίνων Σχέσεων. Θα πει τότε μ’ ενθουσιασμό: "Μια ομάδα που της αφαιρούμε το αυταρχικό της πλαίσιο, όχι μόνο δεν βυθίζεται στην αναρχία, αλλά γίνεται επιπλέον πιο παραγωγική, πιο δημιουργική, αυτό-οργανώνεται και βάζει μόνη της τους στόχους της". Η ανακάλυψη της Μη Κατευθυντικότητας θα τον οδηγήσει στη σύλληψη της "Θεσμικής Παιδαγωγικής".

Το 1964 συμμετέχει στη δημιουργία του "Θεσμικού κινήματος»"στο χώρο της Εκπαίδευσης, μαζί με τους Raymond Fonvieille, Rene Lourau, Georges Lapassade κ.ά. Οι ίδιοι παίρνουν μέρος και στην ομάδα του περιοδικού "Socialisme ou Barbarie" "Σοσιαλισμός ή Βαρβαρότητα", με τον Κορνήλιο Καστοριάδη, την περίοδο ’67 – ’68, λόγω της ταύτισης που είχαν όσον αφορά την ιδέα της κοινωνικής αυτοδιαχείρισης.

"Η ιδέα ήταν να συμβάλουμε στον εκδημοκρατισμό των θεσμών και ολόκληρης της κοινωνικής ζωής. Να ξεπεράσουμε δηλαδή την τυπική δημοκρατία, την πολιτική δημοκρατία και να πάμε σε μια δημοκρατία της κοινωνικής ζωής…"

Το βιβλίο του, εν τω μεταξύ, La Pedagogie Institutionnelle "Η Θεσμική Παιδαγωγική" που εκδόθηκε στο 1965 είχε μεγάλη απήχηση. Από εκείνη την εποχή θα αρχίσει να εργάζεται και σε άλλες χώρες, όπως την Ιταλία, την Ισπανία, την Αλγερία, τον Καναδά, την Αργεντινή, το Μεξικό κ.ά. κάνοντας παιδαγωγικές παρεμβάσεις. Το 1969 γίνεται καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Paris VIII -Vincennes, στο τμήμα των Παιδαγωγικών Επιστημών. Πρόκειται για το γνωστό πειραματικό πανεπιστήμιο που δημιουργήθηκε μετά τον Μάη του ’68 και στο οποίο εφαρμόζονταν και επεξεργάζονταν πολλές πρωτοποριακές θεωρίες και μέθοδοι. Αλλάζει εντελώς τον τρόπο διδασκαλίας του. Εισάγει στην παιδαγωγική την ιδέα ενός νέου τύπου εκπαίδευσης. Τη συμμετοχική εκπαίδευση.

Παράλληλα, μελετά σε βάθος τα προβλήματα της σχολικής αποτυχίας και γράφει πλέον επιστημονικά κείμενα. Έγραψε τρία βιβλία πάνω στα προβλήματα του γραπτού λόγου και της ανάγνωσης: Troubles de la langue e’crite et remedes "Δια­ταραχές της γραπτής γλώσσας και αντιμετώπιση τους", Lire "Διαβάζω" και La lecture adulte "Η ανάγνωση στους ενήλικες".

Το 1975 ιδρύει με συνεργάτες το ινστιτούτο AGORA όπου επεξεργάζεται και εφαρμόζει την Παρεμβαίνουσα Μη-Κατευθυντικότητα.

Από το 1985 και μέχρι το τέλος της ζωής του είχε στην Ελλάδα μια σταθερή παρουσία στο χώρο της ψυχοθεραπείας και της εκπαίδευσης. Εκατοντάδες Έλληνες παρακολούθησαν τα σεμινάρια, τις ψυχοθεραπευτικές και εκπαιδευτικές ομάδες που εμψύχωνε μαζί με τη συνεργάτιδα και σύντροφο της ζωής του Nicole Habrias.

Μερικά από τα βιβλία του: "Θεσμική παιδαγωγική" 1965, "Προς μια επιστήμη της εκπαίδευσης" 1968, "Προτεραιότητα στη μόρφωση" 1973, "Η μη-κατευθυντική εμψύχωση των ομάδων" 1974, "Η σεξουαλική απελευθέρωση" 1975, "Οι βαθύτερες δυνάμεις του εγώ" 1983, "Σε τι χρησιμεύει το σχολείο" 1986, "Η επίδραση των προτύπων" 1986, "Το άκουσμα της επιθυμίας" 1989, "Αντι-Φρόυντ" 1996 εκδ. Τυπωθήτω, "Η περιπέτεια του ανθρώπου" 1999, "Η δύναμη των ονείρων" 2009, "Ζώντας μαζί" 2015 εκδ. Αρμός, "Από την ηδονή στην Τρέλα" εκδ. Αρμός και πολλά άλλα.